Łowiectwo to całość zagadnień obejmujących zainteresowania myśliwych. Pojecie to zawiera także pojęcie myślistwa, ściśle związane z wykonywaniem polowania, Łowiectwo obejmuje wiele zagadnień w tym gospodarkę łowiecką (zespół planowanych czynności mających na celu racjonalne gospodarowanie zwierzyną), ochronę środowiska naturalnego, a także strzelectwo myśliwskie, kynologię, trofeistykę, kulturę łowiecką (w tym etykę, tradycje, kult patronów), kolekcjonerstwo, wystawiennictwo łowieckie i wiele innych zagadnień. Bardzo ważną dziedziną łowiectwa jest gospodarka obejmująca m.in. regulację liczebności zwierzyny i selekcję poprzez polowania oparte na ścisłym planowaniu łowieckim (także w drodze odłowów zwierząt łownych (zwierzyny).
Łowiectwo w Polsce
Łowiectwo niegdyś utożsamiane wyłącznie z łowami sięga epoki człowieka pierwotnego, stanowiło przez wieki jedną z najważniejszych czynności egzystencjalnych ludzi pierwotnych. Wówczas zwierzyna wolno żyjąca nie była niczyją własnością. Polowanie, obok zbieractwa, rybołówstwa, były głównym źródłem zaspokojenia pożywienia (mięsa), skór i futer dostarczając materiałów na odzież, okrycie i ocieplenie budowli mieszkalnych (szałasów, grot skalnych), a także kości oraz rogów stosowanych jako broń i narzędzia.
Z upływem wieków na skutek zachodzących zmian cywilizacyjnych i społecznych, a zwłaszcza kurczenia powierzchni leśnych (trzebież puszcz), rozwoju rolnictwa, łowy przestały pełnić główną rolę w życiu człowieka. Z czasem stały się elementem rozrywki warstw uprzywilejowanych, a także pełniły ważną formę szkolenia i zaprawy młodych pokoleń i rycerstwa przed trudami wojen, okazją do wykazania się siłą, zręcznością i męstwem w bezpośrednich spotkaniach z dzikimi zwierzętami.
Poczynając od ok. X w. i kształtowania się polskiej państwowości, łowy objęte zostały prawodawstwem, stając się przywilejem ludzi dobrze urodzonych - władców, dostojników państwowych i duchowieństwa. Były również źródłem zaopatrzenia wojsk podczas wypraw wojennych. Prawo do łowów objęte monopolem panującego (tzw. łowieckim regale) i wynikającymi z niego licznymi ograniczeniami miało na celu zabezpieczenie możliwości polowania uprzywilejowanym jednostkom i grupom społecznym. Na mocy regale władcy posiadali nieograniczone prawo do łowów. Głównym przywilejem władców były "łowy wielkie" ('venatio magna') czyli polowania na "grubego zwierza" (tura, żubra, niedźwiedzia, jelenia i dzika), oraz bobry, natomiast "łowy małe" ('venatio parva'), czyli polowania na "drobnego zwierza" (ptactwo, lisy, sarny, zające) mogli uprawiać także poddani.
Liczne nadania ziemskie duchowieństwu i rycerstwu, często połączone z przywilejem łowów na otrzymanym ziemiach, spowodowały stopniowy zanik regale łowieckiego. Do najstarszych i najważniejszych przejawów prawa łowieckiego należy ustawa o łowach ogłoszona w 1420 roku w Krakowie z rozkazu króla Władysława Jagiełły. W XV w., przywilej łowów, obok władców i przedstawicieli rodziny królewskiej, wszedł do prawa rycerskiego i był ściśle powiązany z własnością ziemską. Wtedy właśnie wydawane są pierwsze przepisy wykazujące troskę właściciela o zachowanie zwierzostanów, zwłaszcza zwierzyny grubej. Przykładem jest wprowadzenie ochrona tura. Król Zygmunta III w 1597 roku ogłosił edykt zakazujący poddanym z okolic Jaktorowa użytkowania łąk, po to, aby: "turowie, zwierz nasz mieli swe dawne stanowiska"[1].
Wyłączność polowania możnowładców ziemskich obwarowana była licznymi, niejednokrotnie bardzo surowymi przepisami. Według postanowień Statutu I Litewskiego z 1529 roku, pojmanie człowieka na polowaniu w cudzej puszczy z urzędu kończyło się skazaniem na śmierć: "a jeśliby strzelca pojmano nad zwierzem ubitym w cudzej puszczy, wtedy ma wiedzion być do urzędu, a z urzędu ma być na śmierć skazan jako inni złodzieje". W wieku XVI tj. w okresie rozkwitu ustawodawstwa łowieckiego kary te złagodzono, lecz w dalszym ciągu były one surowe. Dziesiąty rozdział III Statutu Litewskiego (1588)o tytule „O Puszczą, o Łowy, o Drzewo Bartne, o Jeziora i Sianożęci” liczył 18 artykułów. W 1775 roku wydano ustawę łowiecką, która była ostatnim takim aktem prawnym wydanym w Polsce przedrozbiorowej[2]. Ponawiała ona pod utratą psów, strzelby, y narzędzia do polowania zarzytych oraz karą grzywny zakaz polowania na cudzych gruntach, zakreślając czas łowów od 24 sierpnia do 1 maja. Zakazy te nie dotyczyły polowań na niektóre ptaki, które organizować można było przez cały rok, także na cudzych gruntach, oraz prawa dziedziców do łowów na własnym gruncie, którzy cieszyli się w tym zakresie pełną swobodą. Zachowano wyłączność polowania królewskiego w promieniu 3-milowym (około 21 km) od Warszawy.
W okresie rozbiorów, w różnych zaborach, obowiązywały prawa łowieckie państw rozbiorowych. W tym okresie na terenach zajętych przez zaborców tworzono organizacje łowieckie, często ideowe o charakterze towarzyskim i patriotycznym. Po odzyskaniu niepodległości ważnym wydarzeniem w historii polskiego łowiectwa było zjednoczenie licznych organizacji łowieckich działających na ziemiach polskich i utworzenie Polskiego Związku Łowieckiego (PZŁ).
W 1927 roku, mocą rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej unormowano ponownie sprawy łowieckie w Polsce okresu międzywojennego. Zawarte tam przepisy nadal wiązały prawo polowań z własnością gruntu[3]. Polskiemu Związkowi Łowieckiemu powierzono nadzór nad działalnością łowiecką w kraju.
Po wojnie, w 1945 roku reaktywowano PZŁ. Od 1952 roku obowiązywał dekret Prezydenta RP „o prawie łowieckim”, na mocy którego do zadań PZŁ należała „troska o rozwój łowiectwa i współdziałanie z organami Państwa w zakresie wykonywania ustawodawstwa łowieckiego”. Dekret postanawiał między innymi o własności zwierzyny przez skarb państwa, likwidował uzależnienie prawa do polowania od własności gruntu i znosił możliwość dzierżawy łowisk przez osoby prywatne. Dekret wprowadzał także „planowe gospodarowanie zwierzyną, zgodnie z potrzebami gospodarstwa narodowego i ochrony przyrody” oraz zasadę wydzierżawiania obwodów łowieckich. Polski Związek Łowiecki stał się zrzeszeniem osób uprawiających łowiectwo, któremu (bądź zrzeszeniom przez niego wskazanym) wydzierżawiano obwody łowieckie, z jednoczesnym dopuszczeniem wyłączenia obwodów z wydzierżawienia i przekazania ich na ośrodki ochrony zwierzyny[4]. Dekret uchyliła ustawa z 1959 powtarzając jego podstawowe założenia[5].
Współcześnie działalność łowiecką reguluje ustawa Prawo łowieckie z 13 października 1995 r. (Dz.U. z 2017 r. poz. 1295), z aktami wykonawczymi, a także statut Polskiego Związku Łowieckiego uchwalany przez Krajowy Zjazd Delegatów PZŁ oraz uchwały i zarządzenia wewnątrzorganizacyjne. Prawodawstwo łowieckie określa gatunki zwierząt łownych, terminy i metody polowań. W myśl ustawy, łowiectwo, jako element ochrony środowiska przyrodniczego oznacza ochronę zwierząt łownych (zwierzyny) i gospodarowanie ich zasobami w zgodzie z zasadami ekologii oraz zasadami racjonalnej gospodarki rolnej, leśnej i rybackiej. Zwierzyna w stanie wolnym stanowi własność państwa, a jego podstawę gospodarki łowieckiej stanowią wieloletnie i roczne plany hodowlane.
Do głównych celów łowiectwa należy ochrona i gospodarowanie populacjami zwierząt łownych, a także kształtowanie środowiska przyrodniczego na rzecz poprawy warunków bytowania zwierzyny. Do ważnych celów należy uzyskiwanie możliwie wysokiej kondycji osobniczej i jakości trofeów oraz właściwej liczebności populacji poszczególnych gatunków zwierzyny przy zachowaniu równowagi środowiska przyrodniczego. Współczesna działalność myśliwych czerpie ze zdobyczy naukowych, służy zachowaniu bioróżnorodności i ochronie przyrody. Polscy myśliwi mają udział w wielu ważnych przedsięwzięciach związanych z ochroną przyrody i środowiska naturalnego, w tym restytucji zagrożonych gatunków zwierząt takich jak: żubr, łoś, bóbr i sokół wędrowny.
Łowiectwo obok gospodarki łowieckiej obejmuje wiele zagadnień, do których zalicza się m.in: strzelectwo, kynologię, sokolnictwo, trofeistykę, kolekcjonerstwo i wystawiennictwo. Do bardzo ważnych elementów łowiectwa należy krzewienie kultury, w tym pielęgnowanie tradycji, zwyczajów, propagowanie zasad etyki wśród myśliwych oraz kultu patronów myśliwych. Łowiectwo w życiu współczesnych myśliwych, obok funkcji gospodarczych, pełni ważną rolę w spełnianiu potrzeb społecznych w zakresie uprawiania myślistwa. Współczesne łowiectwo nawiązuje do staropolskich tradycji, zwyczajów, języka i dawnych wzorów moralno-etycznych.
Wszystko o nas i łowiectwie
mail: kontakt@kontakt.pl
tel. 601 234 567
Ul. Uliczna 25
Warszawa 02-200
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. In facilisis lorem commodo, tincidunt tortor luctus, porttitor neque. Fusce nisl massa, lobortis at diam vel
Koło Łowieckie „Kuropatwa” w Żołyni
ul. Białobrzeska 510
37-110 Żołynia
tel.: +48 606 571 610
e-mail: KuropatwaZolynia@onet.pl
NIP: 815-14-06-796
Regon: 690 460 980
Numer konta bankowego:
80 1240 2643 1111 0010 9809 7684